anterior serebral arter ne demek?

Anterior serebral arter (ACA) ya da ön beyin atardamarı beynin frontal loblarının ve parietal lobunun ön üst orta kısmının ve her iki lobun dış korkelsinin orta hatta yakın bölümlerini besler. ACA Willis poligonunu oluşturan arterlerden biridir ve önde anterior komünikan arter ile her iki ACA bağlantı halindedir. ACA tıkanıklığına bağlı inme bu alanın beslediği alanlardaki fonklsiyonların kaybına bağlı tipik bulgular verir. Tıkanan ACA'nın karşı tarafında bacakta kuvetsizlik ve bilişsel fonksiyonlarda değişiklikler görünür.

Yapısı

ACA temel olarak 5 (bazı kaynaklara göre 4) segmentten oluşur. Küçük dallar olan supramarginal dal ve kortikal dallar A4 ve A5 olarak isimlendirilir.

A1: internal karotid arterden başlayan ve her iki ACA'yı birleştiren anterior komünikan arter bileşkesine kadar olan kısımdır. Bu segmentten AcomA'da aynı isimli arterler olan medial lentikülositriat arterler çıkar. Bu arterler kaudat çekirdek ve internal kapsülün ön bacağını besler.

A2: Bu segment AcomA bileşkesinden perikallozal ve kallozomarginal dalların dallandığı bölgeye kadar olan kısımdır. Buradan çıkan en önemli yapı Heubner'in rekkürren arteridir (distal medial striat arter). Bu arter internal kapsülü besler ve en sık A2 segmentinin başlangıç noktasına yakın bölgeden (proksimal A2) çıkar. Bu segmentten ayrıca 2 önemli arter daha çıkzr. Bunlar orbitofrontal ve frontopolar arterlerdir.

A3: Bus segment aslında ACA'nın gerçek terminal dalıdır. perikallozal sulkus içerisinde uzanarak interparietal dallarını verirler. Bu dallar superior ve inferior interparietal dallardır. Ayrıca preküneal dalı vardır ve bu dal arkadan gelen posterior serebral arter ile anastomoz yapar.

Kallozomarginal arter ise perikallozal arter bileşkesinden çıkar ve fronta lobun iç kısımlarını besleyen anterior, intermediate ve posterior medial frontal dalları verir.

Gelişim

ACA, karotid arterin embriyonik dönemde ilkel ön parçasından gelişir ve bu dönemde olfaktör ve orbital alanları besler. Embriyonik dönemim 28. gününde ortaya çıkan bu yapı aynı zamanda orta serebral arter ve anterior koroideal arterin de öncülüğünü yapar. Embriyonik 21–25 mm olduğu dönemde ACA ön tarafa doğru uzanarak AcomA oluşumunu sağlar.¹

Varyasyon

Anterior serebral arter sıkça varyasyon gösterir. En sık görülen varyasyon tek taraflı hipoplastik A1 (% 5.6)'dir. Ayrıca fazla bir A2 segmentinin olduğu durumlar % 3 ve tek A2 segmentinin bulunduğu durumlar %2 oranında görülür.²

Klinik önemi

A1 segmentinde olan tıkanmalar AcomA sayesinde oluşan kollateral dolaşım sayesinde anlamlı klinik bulgu vermez. A2 segmentinden itibaren olan tıkanmalarda bazı bulgular ortaya çıkar:ü

Motor korteksin bacak alanının etkilenmesine bağlı tıkanıklığın karşı tarafında bacakta kuvvetsizlik veya tam felç durumu
Duyu korteksinin etkilenmesine bağlı tıkanıklığın karşı tarafında bacak ve ayakta duyu kaybı
idrar ve gayta inkontinansı
Akinetik mutizm
Frontal ilkel reflekslerden olan emme ve yakalama refleksinin ortaya çıkması

Ek resimler

File:Circle of Willis 5.jpg|Anterior serebral arter
File:Sobo 1909 3 548.png|Serebral arterlerin alttan görünüşü. ACA ortada görünmektedir
File:Circle of Willis en.svg|Willis`` ``poligonu